Andrey Stanislavovich Kosinskiy

Andrey Stanislavovich Kosinskiy
Tavalludi	1929-yil 28-may Moskva, SSSR
Vafoti	2018-yil 13-may Moskva, Rossiya
Fuqaroligi	SSSR
Sohasi	Arxeologiya
Ish joylari	Toshkent, Moskva shaharlari
Mashhur ishlari	1966-yilgi zilziladan keyin Toshkent shahrini rivojlantirish boʻyicha shaharsozlik loyihalari

Andrey Stanislavovich Kosinskiy (1929-yil 28-may Moskva, SSSR – 2018-yil 13-may Moskva, Rossiya) – sovet va rus meʼmori. 1966-yilgi zilziladan keyin Toshkentni tiklashda qatnashgan.

Hayoti

Andrey Kosinskiy 1929-yilda Moskvada sovet ishchilari oilasida tugʻilgan. Otasi – Stanislav Genrixovich Kosinskiy (1900-1938), 1937-yili 1-yanvarda qatagʻon qilingan. Onasi – Kaleriya Aleksandrovna Nesmeyanova (1905-1975).

Andrey 1954-yilda Moskva arxitektura institutini imtiyozli diplom bilan tugatgan. 1954-yildan 1957-yilgacha GIPROGORda ishlab, u yerda Omsk va Stalingradning bosh rejalarini ishlab chiqishda ishtirok etgan. Keyin 1960-yilgacha Moskva shahar ijroiya qoʻmitasining qurilish kollejida arxitektura ggrafikasi va diplom dizayni darslarini oʻqidi.

1960–1966-yillarda „Mosproekt-1“ boshqarmasining 11-sonli arxitektura ustaxonasida ishlagan. Kosinskiy arxitektorlar Pavel Petrovich Zinoviev va Lev Alekseevich Sokolov bilan birgalikda TsNIITMASH laboratoriya binosini, Lixachev zavodining laboratoriya va maʼmuriy binosini, oʻsha zavodning VTUZ zavod binolarini loyihalashtirgan (barchasi Moskvada amalga oshirildi).

Andrey Kosinskiy 1960-yilda Moskvaning Nagatino tumanida ikkita turar-joy blokini loyihalashtirgan. Ushbu ishlanmada toʻqqiz qavatli binolarning jabhalarida qizil va yengil gʻishtning rangli massalarini („supergrafika“ deb ataladigan) erkin joylashtirish texnikasi birinchi marta XVI asrda Kolomenskoye qoʻriqxonasi hududidagi asrlik yodgorliklar yoʻnalishi boʻyicha yoʻnaltirilgan holda ishlatilgan.

1966-yilgi Toshkent zilzilasidan soʻng, Oʻzbekiston poytaxtiga joʻnatilib, u yerda 1980-yilgacha ToshGIPROGOR institutida ishlagan. Binolarni loyihalashda Kosinskiy modernistik uslub va milliy naqshlarni uygʻunlashtirishga harakat qilib, meʼmoriy shakllarning joy va vaqt omillariga bogʻliqligi gʻoyasiga amal qildi.

1971—1980-yillarda Kosinskiy boshchiligidagi mualliflar jamoasi 2,5 kilometr uzunlikdagi Bogdan Xmelnitskiy koʻchasi (hozirgi Bobur koʻchasi), eski shahardagi „Xamom“ milliy hammomini obodonlashtirish va eski qal’a binosini rekonstruksiya qilish loyihalarini yakunlagan.

U 1980-yildan beri GIPROGOR institutining dizayn boʻyicha loyihalash ustaxonasini, Markaziy arxitektura nazariyasi va tarixi instituti – TsNIITIA ilmiy loyihalash laboratoriyasini, „Kapstroyproekt“ OAJ ustaxonasini va Professor Arxitektura ustaxonasi dizayn firmalarini boshqargan.

Kosinskiy tomonidan II Butunjahon arxitektura biennalesida taqdim etilgan „Interarx-83“ ushbu kontseptsiya yuqori xalqaro eʼtirofiga sazovor boʻlib, (Oltin medal) 1984-yilda arxitektura fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun „Makon va vaqt omillariga qarab arxitektura shakli“ dissertatsiyasi bilan himoya qilgan.

2011-yili Xalqaro arxitektura akademiyasining haqiqiy faxriy aʼzosi etib saylangan. 2010-yilda mualliflar jamoasi tarkibida „Men seni oʻylayapman“ (rejissyor Didye Ruiz) eksperimental spektaklidagi ishtiroki uchun „Oltin niqob“ mukofoti bilan taqdirlangan.

Ixtisoslashgan nashrlarda arxitektura masalalari boʻyicha bir qator maqolalar muallifi.

2018-yil 13-martda Moskvada vafot etadi.

Loyihalari

• Nagatinoning 14-choragi. Supergrafikaning birinchi tajribasi (Moskva); * Lixachev zavodining maʼmuriy-laboratoriya binosi va VTUZ zavodi (Moskva);
• TsNIITMASH laboratoriya binosi (Moskva);
• Taganskaya maydonini rekonstruksiya qilish (Moskva, amalga oshirilmagan);
• Ijodiy uyushmalar uyi (Toshkent);
• „Ustobozor“ xalq amaliy sanʼati majmuasi (Buxoro);
• Chilonzor tumani savdo va jamoat markazi (Toshkent);
• Toshkent shahrining Chilonzor tumanini rivojlantirish loyihasi. Hammuallif (1970);
• Bogdan Xmelnitskiy koʻchasini (hozirgi Toshkent shahri, Bobur koʻchasi) obodonlashtirish;
• Eski shahar va „Qalqauz“ eksperimental kvartalini rekonstruksiya qilish loyihasi (Toshkent, amalga oshirilmagan);
• „Xamom“ milliy hammomi (Toshkent);
• „Lukoyl-neftgazstoya“ binosi (Moskva);
• Razdory qishlogʻidagi turar-joy binosi (Moskva);
• „Yugorskaya Dolina“ mehmonxonasi (Xanti-Mansiysk);
• Rossiya suvga choʻmganining 1000 yilligi xotirasiga bagʻishlangan maʼbad;
• 160 oʻrinli maktabgacha taʼlim muassasasi (Zelenograd, 2010);
• Millionnaya koʻchasidagi maktab (Moskva, 2010);
• Qishloqdagi turar-joy binosi. Kosino (2011).

Maqolalari

• • O svetovom reshenii rayona Nagatino. Stroitelstvo i arxitektura Moskvi № 6, 1964;
  • Polza! Prochnost! Krasota? Literaturnaya gazeta № 42, 15.10.1975;
  • Remeslo ili iskusstvo? Arxitektura № 14, 11.07.1976;
  • V chyom je pravda arxitekturi? Dekorativnoe iskusstvo SSSR № 6, 1979;
  • Gimnastika uma ili trepet serdsa? Arxitektura № 16, 01.02.1982;
  • Posrednik mejdu prirodoy i obщestvom. Arxitektura № 16. 31.07.1983.
  • Vtoroe mejdunarodnoe biennale arxitekturi. Iz vistupleniya A. Kosinskogo. Arxitektura SSSR № 1-2, 1984;
  • Ne snyat li s polki proekt „Kalkauz“? Arxitektura № 23, 16.11.1986;
  • Ot funksii k metafunsii. Arxitektura SSSR № 1, 1990;
  • Arxitektura i zdraviy smisl. Arxitekturniy vestnik AV: (81) 2004;
  • Motivirung der architektonischen Form. Architektektur der DDR № 1,1983;
  • Ma ci nema architektura prekonavat zemepisne hranice? Ceskoslovensky architect № 1,1982. (S. O. Xan-Magomedov bilan birgalikda)

Adabiyotlar

• Филипп Мойзер. Сейсмический модернизм. Архитектура и домостроение советского Ташкента. Берлин: DOM, 2017. ISBN 978-3-86922-494-7. 
• A.Ryabushin. Strannaya arxitektura Andreya Kosinskogo. Arxitektura SSSR, 1990.

Havolalar

• a-s-kosinskiy – Andrey Kosinskiy v „Jivom Jurnale“
• Андрей Косинский. Ташкент. 1975 YouTubeda
• Goroda i godi. Tashkent. Gorod-stil. Efir programmi „Svoboda v klubax“. Radio „Svoboda“, 21.05.2006
• Arxitektor Andrey Kosinskiy: „Godi, provedyonnie v Tashkente, bili samim produktivnim i yarkim periodom v moey jizni“ (chast I), fergananews.com, 02.06.2006
• Arxitektor A.Kosinskiy: „Moi tashkentskie eksperimenti vizivali buryu negodovaniya i kritiki“ (chast II), fergananews.com, 08.06.2006
• Arxitektor Andrey Kosinskiy: „Ya do six por ne znayu, chto takoe xoroshiy vkus“ (chast III), fergananews.com, 01.08.2006
• Yuliya Pechenkina. Andrey Kosinskiy o supergrafike i puteshestvii v razrushenniy Tashkent (Wayback Machine saytida 2020-10-29 sanasida arxivlangan), Strelka Magazine,16.03.2018